🏤 دانشگاه امام صادق(ع)
🎓 پژوهشگر حوزه بازاریابی سیاسی بین الملل
مقدمه
با نزدیک شدن به ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ صحبت از انتخابات و انتخاب رئیس جمهور مطلوب به نقل محافل علمی و حتی عمومی تبدیل شده است. برخی بر اساس سوگیری ها و علایق جناحی نظر خود را اعلام می‌کنند و برخی دیگر در ایام تبلیغات و مناظرات چالشی به انتخاب نهایی می‌رسند. اما آنچه که مهم است توجه به ویژگی‌ها و شاخصهای یک رئیس جمهور مطلوب در شرایط کنونی کشور است که به بحثی فراتر از ابعاد تبلیغاتی و جناحی نیاز دارد. در همین راستا، رهبر معظم انقلاب اسلامی از ابتدای سال جدید در چند سخنرانی به اهم شاخصهای یک رئیس جمهور مطلوب و یک دولت تحول آفرین اشارات مهمی داشته اند که چگونگی تطبیق کاندیداهای اصلی انتخابات با این شاخص ها و مقایسه آن‌ها به منظور انتخابی درست امری ضروری به نظر می‌رسد.
هشت شاخص انتخاب درست
از اساسی ترین الزامات تحقق اهداف والای انقلاب اسلامی در افق تمدن‌سازی، حضور کارگزاران و مدیران پاکدست، متخصص، متعهد و در یک کلام جهادی در بخش‌های اجرایی و استفاده از جوانان مؤمن و انقلابی است که به صورت واضح در سخنان رهبر معظم انقلاب مورد اشاره قرار گرفته است. ایشان در سخنرانی نوروزی خطاب به ملت ایران، ۸ خصوصیت رئیس‌جمهور مطلوب کشور در انتخابات ۱۴۰۰ را برشمردند و فرمودند: «خصوصیات یک رئیس‌جمهوری را که به نظر می‌رسد، رئیس‌جمهور مردم باید دارای این خصوصیات باشد، این‌ها را من می‌گویم. شما نگاه کنید، ببینید واقعاً همین‌جور هست یا نه. یعنی این نظر شخص من نیست، به نظر می‌رسد که هر کسی که به دنبال سعادت کشور است، یک چنین رئیس جمهوری می‌خواهد»:
- دارای مدیریت و کفایت
- با ایمان
- عدالت خواه و ضد فساد
- دارای عملکرد انقلابی و جهادی
- معتقد به توانمندی‌های داخلی
- معتقد به جوانان
- مردمی
- امیدوار
بی شک جهاد بزرگ برای نیل به تمدن‌سازی و ساختن ایرانی قوی در دهه های آینده نیاز به انرژی جوانی و انگیزه مومنانه دارد و رئیس جمهور سیزدهم نیز از این قاعده مستثنا نیست. تجربه‌های گذشته ثابت کرده است که گام اول انقلاب اسلامی با حضور جوانان مومن و با انگیزه با پیروزی برداشته شد و در دفاع مقدس به اوج افتخار خود رسید. قطعا پیشران گام دوم انقلاب نیز که بسی سخت‌تر و پر خطرتر است نیاز به جوانانی شجاع و با انگیزه دارد که بتواند ایران اسلامی را از مشکلات متعدد اقتصادی، فرهنگی و سیاسی برهاند و به قله تمدن سازی نوین اسلامی برساند. چراکه جوان همه الزامات یک حرکت تحولی را که عبارت است از فکر نو، ابتکار، توان بالا و جرأت اقدام دارد.
بر همین اساس، دولت تحول‌آفرینی باید تشکیل شود که دارای کفایت و مدیریت، با ایمان، لبریز از امید و معتقد به توانمندی‌های داخلی باشد. در واقع، راه تحقق تحول، تشکیل یک دولت معتقد به تحول و عنصر تحول‌آفرین یعنی جوان مؤمن و انقلابی است. البته طبق فرموده رهبر انقلاب، دولت جوان انقلابی فقط شامل وزرا نمی شود بلکه مجموعه وسیعی از صدها مدیر مؤثر و تعیین‌کننده را در برمی‌گیرد که می‌تواند میزبان جوانان مؤمن و انقلابی باشد و در تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها و اجرا حضور داشته باشند.
از دیگر شاخصهای رئیس‌جمهور سیزدهم، عدالتخواه بودن و روحیه ضدفساد داشتن است. متأسفانه در سال‌های اخیر، حس فساد و بی توجهی مسئولان به آحاد مردم افزایش پیدا کرد و عدالت اجتماعی به حاشیه رفت و علاوه بر این، چالش‌های اقتصادی مردم و تحریم‌های دشمنان هم نارضایتی از وضع موجود را بالا برده است. دولت تحول‌آفرین بایستی دارای روحیه فسادستیزی و گسترش عدالت در کشور باشد.
از دیگر عناصر سازنده رئیس‌جمهور تحول آفرین، توان مدیریتی بالا و پرتلاش بودن است که با آمیختن نگاه ایمانی ویژگی قبلی به مدیریت جهادی نیز تعبیر می‌شود. در یک تعریف ساده می‌توان گفت پرتلاش بودن و مدیریت جهادی یعنی با کمترین امکانات و منابع، بیشترین بهره‌وری را در حداقل زمان به وجود بیاوریم. در واقع، وجود دو عنصر اثربخشی (انجام کار درست) و کارایی (درست انجام دادن کار) لازمه ابتدایی یک مدیر جهادی است. شاخص‌هایی که در سال‌های اخیر به ندرت در ساحت دولت دیده می‌شود و حتما کسی که می‌خواهد رئیس‌جمهور تحول آفرین شود نیازمند آن‌هاست.
«معدل» معیار تطبیق کاندیداها با شاخصهای انتخاب درست
حال که مشخص شد این ویژگی ها و شاخص‌ها چه میزان مهم و تعیین‌کننده به شمار می آیند، سؤال اصلی این است که چگونه کاندیدای درست را بر اساس این شاخص ها انتخاب کنیم؟ آیا صرفا با همان نگاه سنتی جناحی و جهت‌گیری‌های قبلی و یا با دیدن هیجانات و مناظرات انتخاباتی به انتخاب برسیم؟ در پاسخ باید گفت هرگونه سلیقه ای رأی دادن، به قیافه و خوش بیان بودن رأی دادن و در مجموع احساساتی رأی دادن سم مهلک کشور و انقلاب در شرایط پیچیده کنونی است. آنچه که می‌تواند بهترین معیار برای تشخیص کاندیدای درست بر مبنای شاخص های رهبر انقلاب باشد، «معدل گیری» و داشتن «میانگین» بالاتر این شاخص‌ها در یک کاندیدا است. برای مثال، کاندیدای (الف) در شاخص عدالتخواهی امتیاز بالایی می‌گیرد اما در شاخص مدیریت و کفایت امتیاز کافی را کسب نمی‌کند؛ یا کاندیدای (ب) به عملکرد انقلابی و جهادی مشهور است اما اعتقاد به توانمندی‌های داخلی ندارد. شاید با پیش فرض‌های ذهنی ما یک یا دو کاندیدا به صورت کلی این موارد را داشته باشند، اما با بررسی دقیق‌تر کاندیداهای مختلف می‌توان به معدل آن‌ها نگاه کرد و متوجه شد که داشتن همه این ساخص‌ها با امتیاز بالا در یک شخص ممکن به نظر نمی‌رسد. در مجموع اگر کاندیدایی در همه این شاخص‌ها نمره کامل نگیرد ولی معدل کل او از سایر کاندیداها که شاید در یک یا دو شاخص نمره بسیار بالایی دارند بیشتر شود، او می‌تواند رئیس جمهور مطلوب یک دولت تحول آفرین باشد چراکه جایگاه خطیر ریاست‌جمهوری یک جایگاه چندبُعدی و جامع است و به کاندیداهای با توانمندی‌های گوناگون نیاز دارد. در عین حال می‌بایست به ضریب یافتن مؤلفه‌هایی چون ایمان و تدین و امانتداری و … که از اولیات شرایط یک کارگزار حکومتی است نیز غفلت نورزید.
نتیجه‌گیری
همانطور که بیان شد ریاست جمهوری با اختیارات بسیار وسیع، مهم‌ترین و موثرترین مدیریت کشور است و با توجه به شاخص های رهبر معظم انقلاب، مردم برای ناامید کردن دشمن و نوسازی دستگاه اجرایی، در انتخاب رئیس‌جمهور خصوصیاتی مانند مردمی بودن، کفایت، قدرت مدیریت، ایمان، عدالتخواهی، ضد فساد بودن، عملکرد انقلابی و جهادی، اعتقاد به توانمندی‌های داخلی، امیدواری به آینده و اعتقاد به جوانان را باید مورد توجه قرار دهند. چراکه اگر چنین دولتی سر کار بیاید، مشکلات در مدت زمان معقولی قابل حل خواهند بود و زمینه تحقق آرمان‌ها نیز فراهم می‌شود.
انتخابات ۱۴۰۰ اولین رئیس جمهور گام دوم انقلاب را به پاستور می‌فرستد و وجود چنین ویژگی‌های شخصیتی برای اداره مدیریت اجرایی کشور برای او امری لازم و ضروری است. اندازه‌گیری معدل کاندیداها (نه صرفا تک شاخصهای قوی در هر کاندیدا) در برخورد با این شاخص‌ها می‌تواند بهترین و معقول‌ترین راهکار به منظور انتخابی درست و مطلوب باشد تا یک دولت تحول آفرین تشکیل شود.
مآخذ
https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=47566
https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=47829
