شکوری: یکبار از یکی از این دیپلمات‌ها پرسیدم که اگر دولت اوباما برود و یک نفر دیگر که به این توافق برجام اعتقاد ندارد سرکار بیاید موضع آقای ظریف چه خواهد بود؟ که در پاسخ گفت آقای ظریف می‌گوید از کجا معلوم نفر بعدی که می‌آید بر این توافق پایبند باشد!
بارها اتفاق افتاده و همچنين تجربه کرده‌ايم؛ آنچه که از قاب دوربين و سخنان اطرافيان شنيده‌ايم با آنچه که خود آن را درک يا لمس کرديم متفاوت است. همان ضرب المثل معروف: شنيدن کي بود مانند ديدن. آمريکا دشمن ماست. اما اين دشمن را هم بايد شناخت. نه شناختي با واسطه‌ي لنز دوربين يا تحليل تحليل گران و … بلکه يا بايد در آمريکا زندگي کنيم يا پاي صحبت کسي بنشينيم که در جامعه‌ي آمريکا زندگي کرده است.سازمان ملل متحد، انتخابات آمریکا، جامعه آمریکا و برجام و مذاکره با آمریکا سوالاتی است که همچنان در جامعه ایرانی مطرح است. در ادامه آنچه می خوانیم گزیده صحبت های جناب آقای ابراهیم شکوری؛ خبرنگار سابق رسانه‌ي ملي در نيويورک؛ در اولین نشست هسته بازاریابی سیاسی مرکز رشد می باشد که با عنوان “بر پياده‌روهاي نيويورک” در تالار آیت الله مهدوی کنی(ره) در اردیبهشت ماه ۱۳۹۵ برگزار گردید.
سازمان ملل متحده
- وقتی سازمان ملل توسط کشورهای آمریکا و … تشکیل شد این کشورها به خصوص آمریکا سعی کرد یک سری از کشورهای اقماری یا به قولی کشورهای ذره ای در اقیانوس های اطراف خودشان تشکیل دهند که هریک از این کشورها یک رأی در سازمان ملل دارد. لذا خیال آمریکا راحت است که وقتی یک قطعنامه صادر می‌شود علاوه بر کشورهای خودساخته یکسری کشورهای پیرو آمریکا نیز وجود دارد که به طور سر جمع رأی قابل توجهی را می‌تواند از آن خود کند و در نهایت بر روی چند رأی تعیین کننده وارد مذاکره و لابی می شوند اما آنچه که مهم است این است که جریان سازی در سازمان ملل در صدور رأی‌ها از طرف کشورها وجود دارد و لابی‌ها بی‌تأثیر نیستند.
- کارشناسان سیاست خارجه ما در سازمان ملل به صورت انفعالی برخورد می‌کنند و دیپلماسی تهاجمی ندارند که می‌بینیم در نهایت با موضوعی مثل قطعنامه حمایتی آمریکا از همجنس‌گرایی ابراز مخالفت می‌کنند اما جایگزینی برای آن ارائه نمی‌کنند با اینکه مکتب اسلام برای همه مسائل، استدلال و حرف محکم و متقنی دارد.
- اوایل فکر می‌کردم که چون سازمان ملل در آمریکا هست نهایت یک اداره در آمریکا مربوط به سازمان ملل وجود دارد اما آنچه که دیدم این بود که جلوی سر در ورودی سازمان ملل، آمریکایی ها یک ساختمان ۳۰ طبقه ساختند که ۳۰۰-۴۰۰ نفر کارشناس، در مورد مسائل مختلف سازمان ملل برای آمریکا کار می‌کنند!
- بحث حقوق بشر یکی از مسائلی است که آمریکایی‌ها در سازمان ملل به طور جدی علیه ایران دنبال می‌کنند. یادم هست که ۴ یا ۵ سال پیش در شبکه «ای بی سی نیوز» آمریکا فیلم شکستن چنار و افتادن آن روی ماشین که منجر به کشته شدن افرادی در خیابان شریعتی تهران شده بود پخش می‌کردند و از هر چیزی برای سیاه نمایی ایران استفاده می‌کنند.
- امروزه در عرصه رسانه امثال شبکه «پرس تی وی» موجب شده صدای ایران در پیاده روهای نیویورک شنیده بشود و جالب اینکه آمریکایی‌ها ایران را در حوزه رسانه، به پرس تی وی می‌شناسند اما این صدا، صدای ضعیفی است و در هیاهوی غول‌های رسانه ای گم می‌شود لذا جای کار بسیاری وجود دارد.
- باتوجه به اینکه ساختار سازمان ملل یک ابزار مناسب در دست ابرقدرت‌هایی مثل آمریکا شده است آیا این سازمان با این وضعیت برای ما کارایی لازم را دارد؟ بدون شک آن‌ها استفاده‌های حداکثری خود را می‌کنند اما اگر ایران بتواند در سازمان ملل بر سر موضوعات مختلف با دست پر ظاهر شود و دیپلماسی تهاجمی را در پیش بگیرد می‌تواند بر ساختار غلبه پیدا کند. دردی که وجود دارد این است که کارشناسان ما در سازمان ملل در موضوعات مختلف یا غنای کامل را ندارند یا اینکه پشتیبانی لازم صورت نمی‌گیرد. البته در موضوع خلع سلاح انصافاً تیم کارشناسی قوی داریم که متناسب با نیاز ما این تیم شکل یافته و توانسته است در موضوعات مربوط به سلاح اثر قابل توجهی بگذارد اما در موضوعات دیگر مثل حقوق بشر که ما دست برتر را داریم به صورت انفعالی برخورد می‌شود. البته این مطلب هم قابل ذکر است که در فضای موجود در سازمان ملل کشوری جرأت نمی‌کند موضعی در قبال ابر قدرت‌ها ابراز کند و اگر ایران هم بعضی مواقع مواضع ضد استکباری مطرح می‌کند خیلی از این کشورها بعد از سخنرانی ها و اعلام مواضع، موضع ایران را تحسین و حمایت می‌کنند. لذا کشورهای زیادی در لایه زیرین سازمان ملل، مخالف ساختار فعلی هستند اما کسی در این زمینه پیشقدم نمی‌تواند بشود.
انتخابات
- آنچه که من از انتخابات آمریکا می‌توانم به صورت یک قاعده کلی عرض کنم این است که هر اتفاقی می‌تواند در روند انتخابات آمریکا رخ دهد چون ما با یک جامعه و افرادی مواجه هستیم که معامله گر هستند. خود آقای ترامپ هم که یک ساختمان ساز است، یک معامله گر بزرگ به حساب می‌آید. در قضیه آقای اوباما هم همین بود که بعد از آن شعارهایی که می‌داد وقتی به آیپک رفت و سخنرانی کرد بعد از آن، نوع سخنرانیش تغییر کرد و در نظرسازی‌ها و نظرسنجی‌ها بالا رفت. لذا در انتخابات آمریکا نمی‌توان روی داده ها و آمارهای تحلیلی حساب ویژه ای باز کرد. در چنین جامعه‌ی معامله‌گری هر اتفاقی قابل پیش بینی است.
- آیا موضوع ایران در رقابت‌های انتخاباتی آمریکا به عنوان یک موضوع عادی مثل سایر موضوعات است یا یک موضوع تأثیرگذار در رأی دهی می‌باشد؟ در یک کارواشی بودم که کارگرش لیسانس اقتصاد داشت و از من پرسید کجایی هستید و گفتم ایرانی و گفت تنها چیزی که از ایران یادم هست حمله ایران به سفارت آمریکاست و گروگان‌گیری که انجام شد و در کتاب های دوران دبیرستان به ما این را گفتند. «ایران هراسی» یک سیاست کلی برای حکومت و یک امتیاز برای کاندیداها در انتخابات آمریکاست که نوعی همسویی را با سیاست های کلی نشان می دهند و رسانه ها هم به آن دامن می‌زنند و یک برگه برنده برای آن‌ها می‌باشد و جزو چهار فاکتور اول در سیاست خارجی آمریکا به شمار می‌آید.
جامعه آمریکا
- در جامعه آمریکا و در پیاده‌روهای نیویورک نظم و قانون مداری حرف اول را می‌زند و از همان ابتدا در مدارس به بچه‌ها اهمیت قانون و قانون‌مداری را یاد می‌دهند تا وقتی وارد جامعه شد بی‌نظمی ایجاد نکند.
- در پیاده‌روهای نیویورک برای پول همه کار می‌کنند. صحنه‌هایی که از گفتن آن ها شرم دارم. اما روحیه کار کردن در مردم آمریکا وجود دارد و باز هم خانواده‌ها به فرزندانشان از همان بچه‌گی کار کردن را یاد می‌دهند و کار کردن را عار نمی‌دانند.
- از نظر اخلاقی در پیاده‌روهای نیویورک اتفاقاتی که می‌افتد صد پله پایین‌تر از صحنه‌هایی هست که در فیلم‌ها پخش می‌کنند. فساد اخلاقی در آنجا جرم نیست و حتی ایالت به ایالت قوانین فرق می‌کند.
- نظم آمریکا چقدر ساختگی یا واقعی است؟ دوربین و قوانین و جدیت در اجرا و جریمه‌ها موجب شده است که مردم شرطی شوند و واقعاً هم تأثیر داشته است.
- ما در آمریکا حضور نداریم. در مورد نامه حضرت آقا به جوانان نیز رگه‌های خیلی کم رنگ در رسانه‌ها دیده شد. بخشی از این مشکل سخت افزاری و بخشی نرم افزاری و بخشی هم نبود پشتیبانی ستادی و مالی کافی می‌باشد. لذا وقتی حضوری از ما نباشد حرفی هم از ما شنیده نخواهد شد.
- جریان وال استریت یک واقعیتی بود که اتفاق افتاد و نقطه ضعف آن، نبود لیدر برای هدایت این جریان بود و البته دستگاه‌های امنیتی کارشان را خیلی خوب بلدند و به صورت هوشمندانه عمل می‌کنند و بدون سرکوب آنچنانی، شناسایی و در نهایت صدای آن‌ها را کم می‌کنند و شما در جریان این قضیه هیچ نوع رسانه‌ی آمریکایی و اروپایی نمی دید و فقط سه یا چهار شبکه مثل «پرس تی وی» و «العالم» بود که وقایع را پوشش می‌دادند و خبرهایی که از خود جریان در فضای مجازی منتشر می‌شد نه اینکه کاملا توسط حکومت کات می‌شد بلکه به صورت هوشمندانه خبرها و عکس‌های تحریک آمیز را می‌بستند و از شدت و قوت گرفتن جریان جلوگیری می‌کردند و از آن یک جریان ضعیف به تصویر می‌کشیدند.
برجام و مذاکره با آمریکا
در مورد قضیه برجام، دولت اوباما نگاهی که به این قضیه دارد به عنوان یک امتیاز برای دولت خود و یک برند کاری موفق قلمداد می‌کند اما در فضای داخل، دولت آقای روحانی و تیم سیاست خارجی که به حلقه نیویورک هم مشهور شدند بیشتر قائل به این هستند که باید از شعارهایی که برای ما در عمل، هزینه‌ی صرف درست می‌کنند و سودی جز شعار برای ما ندارند دست بکشیم و دنبال کم کردن هزینه‌ها در سیاست خارجی باشیم و در واقع یک نوع نگاه عمل‌گرایانه و نه آرمان‌گرایانه نسبت به حوزه سیاست خارجی دارند. یکبار از یکی از این دیپلمات‌ها پرسیدم که اگر دولت اوباما برود و یک نفر دیگر که به این توافق برجام اعتقاد ندارد سرکار بیاید موضع آقای ظریف چه خواهد بود؟ که در پاسخ گفت آقای ظریف می‌گوید از کجا معلوم نفر بعدی که می‌آید بر این توافق پایبند باشد!
در بین سیاست‌مداران آمریکا چقدر این تفکر وجود دارد که اختلاف ما با ایران بر سر موضوعاتی است که می‌شود با گفتگو و یک سری فعالیت‌های منطقی به این منازعه پایان داد یا نه این اختلاف یک خصومتی ریشه‌ای است که یک نوع نگاه فرصت‌طلبانه و استعمارگرایانه نسبت به ایران دارند؟ مادامی که این دو دیدگاه در دو طرف تولید و جریان حامی خود را دارد این تعارض ادامه خواهد داشت و با عوض شدن دولت‌ها صرفاً شدت آن زیاد یا کم خواهد شد. ما بر سر موضوعاتی مثل فلسطین اختلافات اعتقادی و مبنایی داریم و به نظرم تا زمانی که جریان استکبار و استضعاف وجود دارد این تقابل همچنان ادامه خواهد داشت.
در پایان مطلبی که باید بگویم این است که از نظر تولید محتوا و از لحاظ تبلیغی ما در آمریکا ضعف داریم و نیاز است مجموعه هایی مثل دانشگاه امام صادق(ع) در موضوعات مختلف دینی و سیاسی در جاهایی که ما می‌توانیم به صورت فعال وارد شویم، تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری کنند و البته از نظر سخت افزاری و پشتیبانی‌های مالی نیز باید نظام توجه ویژه‌ای نسبت به مسائلی که می‌تواند برای ما مزیت‌زا باشد داشته باشد.
