با شهادت سردار سلیمانی مسئولان ایران از انتقام سخت و به‌حق خود به‌طور رسمی صحبت کرده‌اند؛ اما محور انتقام در تحلیل‌ها بر دو نکته تأکید دارد که سریع بزنیم یا مرحله‌ای!
برای نوشتن این پست به دنبال مطالب مرتبط با ذهنم بودم که چون پیدا نکردم دست‌به‌قلم شدم. با شهادت سردار سلیمانی مسئولان ایران از انتقام سخت و به‌حق خود به‌طور رسمی صحبت کرده‌اند؛ اما محور انتقام در تحلیل‌ها بر دو نکته تأکید دارد که سریع بزنیم یا مرحله‌ای! چه را و که را بزنیم و گزینه‌های ما چیست… اما از نگاه من این تحلیل‌ها استراتژیکی نیست. برای همین چهار گام که به نظرم ضروری است را بیان می‌کنم:
گام اول این است: استراتژی مرغ برای کشورهای منطقه؛ وقتی مرغ بترسد بجای فرار و اقدام سر جایش می‌نشیند. من مطمئن هستم که کشورهایی که بخواهند در تقابل آمریکا با ایران هم‌پیمان او شوند وجود دارد، پس اولین پیشنهاد من این است که این کشورها باید با استراتژی مرغ منفعل شوند. برای مثال تهدید به اینکه نباید به آمریکا کمک کنند وگرنه …
گام دوم این است: استراتژی چماق کوچک و چماق بزرگ؛ وقتی چماق کوچک بر سر یک نفر که می‌داند مستحق خوردن آن است چماق بزرگ‌تر نیز وجود دارد که اگر بخواهد پاسخ بدهد زده خواهد شد. به نظر می‌رسد ایران باید چماق بزرگ پنهان خود را هم آماده داشته باشد چه به‌صورت روانی چه مادی.
گام سوم این است: طرف ما مستقیم آمریکا است. به نظر من هرگونه انتقام از سایرین باعث می‌شود که آمریکا متضرر اصلی داستان نشود. برای مثال فرض کنید ما آرامکو را بزنیم. تقابل ایران به آمریکا شیفت خواهد کرد به تقابل ایران و عربستان و آن‌وقت آمریکا از جبهه روبروی ما تبدیل به جبهه‌ی پشتیبان عربستان خواهد شد؛ اما اگر خود آمریکا با ما مستقیم درگیر شود درصورتی‌که عربستان بخواهد اقدامی حمایتی کند چماق حزب‌الله ویمن ذخیره ما برای تنبیه او خواهد بود. یا فرض کنید ما باکارت تنگه‌ی هرمز بازی کنیم همان‌طوری که سی ان ان به نظر من فریبکارانه سعی کرده است ایران را به آن سمت سوق بدهد. در چنین صورتی ما با آمریکا طرف نیستیم بلکه با یک ائتلافی از کشورهای مختلف به پشتیبانی آمریکا روبرو هستیم.
گام چهارم این است: درگیری منافع تقابل و اشتراک تقابل. برای من واکنش‌های چین و روسیه جالب بود. هیچ‌کدام آن‌ها دنبال درگیری نیستند و احتمالاً پشت ایران را در این درگیری خالی خواهند کرد. هردوی آن‌ها ضمن ابراز تأسف تأکیددارند که خشونت‌ها در خاورمیانه تشدید نشود. این به معنای سیگنال خویشتن‌داری به طرفین به‌ویژه ایران خواهد بود. به نظر من اگر آمریکا به ایران حمله کند چین و روسیه از ایران دفاع خواهند کرد ولی اگر ایران آغازگر ماجرا باشد این کار را نخواهند کرد. چون بجای مدافع نقش مهاجم به خود خواهند گرفت. برای همین است که فکر می‌کنم ما باید به دنبال اشتراک باشیم. حتی خود عراق نیز نمی‌خواهد میدان تقابل ایران و آمریکا باشد. آن افغانستان و ارمنستان هم که سیگنال منفی فرستاده است. سؤال اصلی من این است چه چیزی ایران را تنها نخواهد گذاشت؟
با این چهار گام به نظرم ما به یک استراتژی و جمع‌بندی بهتری خواهیم رسید. کافی است که مقدمات فراهم شود تا بعد از انزوای آمریکا تلافی سخت را انجام داد.
نویسنده: احسان جعفری فر
